تقدیم با ارادت قلبی به پیامبر و اهل بیت طهارت خصوصا حضرت زهرة الزهرا و امام حسن مجتبی (علیهم السلام )

زندگینامه معلم سوم ،علامه حکیم میرداماد قدس سره متخلص به اشراق(قسمت دوم)

زندگینامه معلم سوم ،علامه حکیم میرداماد قدس سره متخلص به اشراق(قسمت دوم)

این مکتوبات گزیده ای از کتاب زندگینامه حکیم علامه میرداماد و اجداد و فرزندان وی می باشد که توسط نویسنده محقق استاد حجت الاسلام و المسلمین حاج سید محمد حسین بحرالعلوم میردامادی تألیف شده است و توسط هیئت تحریریه این وب سایت تقدیم می شود.

 

قسمت دوم

زندگینامه فیلسوف سترگ و نابغه بزرگ ریاضی دان وحکیم دوران ؛معلم سوم؛

فقیه ومحدث ومجتهد ربانی وعارف اشراقی ، علامه میر محمد باقر داماد ، معروف به میرداماد قدس سره

🔻🔻مرحوم علامه میرداماد در کلیه علوم اسلامی متبحر و استاد بود و در جمیع رشته های علمی،  کتاب و رسائلی نوشته است و مجموع کتب و رسائل و حواشی که بر کتابهای مختلف مرقوم داشته متجاوز بر ۹۰ کتاب و رساله می‌باشد و تاکنون قریب ۳۵ جلد از آنها به چاپ رسیده و امید است که به همت و پشتکار و جدیت فرزندان و نسل وی و دانشمندان علوم الهی که فرزندان معنوی او می باشند بقیه آثار او نیز به چاپ برسد و از این راه ، دیده اهل تحقیق به معارف و اشراقات و آراء برهانی و ذوقی و فقهی و… از این علامه فرزانه ، روشن شده و مقام علمی و اجتماعی آن حکیم یگانه ، بهتر و بیشتر روشن گردد.

🌴🌴ایشان در علوم مختلف فلسفی و عرفانی و فقهی و اصولی و رجالی و تفسیری و حدیثی و همچنین علوم مرموزه مثل علم اعداد و حروف و ریاضیات و نجوم ، به اجتهاد رسیده و از این جهت ایشان به معلم سوم معروف می باشد.

موضوعاتی که علامه حکیم میرداماد قدس سره در آن کتاب و رساله تألیف نموده و یا تعلیقه و حاشیه دارد عبارتند از کتابهای ادبی ، ادعیه و زیارات ، تفسیر، حدیث ، رجال و درایه ، ریاضی ، هیئت ، فقه ، اصول ، منطق ، ولایت ، امامت ، حکمت و فلسفه که اساس کار و عمده تخصص ایشان در آن است.

 

🌴🌴اسامی بعضی از تألیفات مرحوم حکیم میرداماد قدس سره

۱-افق المبین در حکمت*

۲-تعلیقه بر اصول کافی (مطبوع)*

۳-تفسیر سوره اخلاص (مطبوع)*

۴-جذوات در حکمت به فارسی (مطبوع)

۵-حبل المتین در حکمت*

۶-دیوان اشعار به فارسی و عربی (مطبوع)

۷-رساله در وجوب نماز جمعه (مطبوع)*

۸-الرواشح السماویه فی شرح الاحادیث الامامیه (مطبوع)

۹-السبع الشداد در اصول فقه (مطبوع)*

۱۰-سدره المنتهی در تفسیر سوره‌های «حمد ، جمعه ، منافقون»*

۱۱-شارع النجاه در ابواب عبادات به فارسی (مطبوع)*

۱۲-شرح صحیفه سجادیه (مطبوع)

۱۳-شرعه التسمیه در نهی از نام بردن اسم مبارک حضرت حجه بن الحسن العسکری علیه السلام به نام اصلی ایشان

۱۴-صراط المستقیم فی ربط الحادث بالقدیم در  فلسفه

۱۵-ضوابط الرضاع در فقه (مطبوع)

۱۶-عیون المسائل علی اللطائف الدقائق در فقه (مطبوع*)

۱۷-کلمات القصار (مطبوع*)

۱۸-مشرق الانوار مثنوی (مطبوع*)

۱۹-نبراس الضیاء در مسئله بداء(مطبوع)

۲۰-قبسات العقول که مهمترین کتاب فلسفی ایشان می باشد .(مطبوع)

۲۱-تقویم الایمان در فلسفه(مطبوع)

 ۲۲-شرح تقدمه تقویم الایمان در فضائل حضرت امیرمومنان علی علیه السلام(مطبوع)

🌴🌴عموم کتب و رسائل مرحوم حکیم میردامادقدس سره از تحقیقات علمی و مباحث فلسفی و مشکلات معانی احادیث و ایضاح فوائد فقهی بحث شده و بیانگر احاطه علمی و جامعیت آن عالم جلیل و فیلسوف بزرگوار می‌باشد بیشتر عبارات و جملات که آن بزرگوار در کتب خود مرقوم داشته طوری است که قابل درک اهل فن بوده و دیگران که فقیه یا حکیم و فیلسوف نیستند نمی‌توانند از آن بهره‌مند شوند حتی باید گفت عمده کتابهای ایشان را کسانی می توانند استفاده کنند که سالهای متمادی در علوم عقلی و نقلی کوشش نموده و به مدارج عالیه رسیده اند و فهم کلام ایشان بر کسانیکه در فلسفه و فقه به علوم دیگر توغل و انغمار و اجتهاد داشته اند میسر است و لاغیر و از این جهت عده ای از مدعیان بر این عالم ربانی طعنه زده و سخنانی که بیانگر بی ادبی و بی اطلاعی آنان از دانش است بر زبان جاری می کنند.

🌴🌴یکی از شعراء ‌زمان جناب میرداماد درباره کتاب «صراط المستقیم» این حکیم سترگ گفته است:

صراط المستقیم میرداماد               مسلمان نشنود کافر مبیناد

 این شعر اگر چه از جهت محتوایی غلط و نوعی بی ادبی به ساحت این علامه نحریر و بارع است چرا که کافر اگر اینگونه علوم و معارف را ببیند و با چشم کفر به آنها نظر کند در انکار و کفر خود سخت تر خواهد شد الا آنکه به انوار آن معارف الهی پرده های ضخیم کفر از چشم عقل او کنار رفته و هدایت گردد و مسلمان نیز با حفظ معنای اسلام و با توجه به محتوای حقیقت اسلام ، اگر به این معارف آشنا شود و مقدمات اولیه را طی نموده باشد بر درجات علوم و معارف وی افزوده خواهد گشت چرا که نتیجه تمام آنچه این حکیم وارسته نگاشته است خدمت به آستان عترت طاهرین علیهم السلام و قرآن مبین و در راستای فهم معارف آنان است ولی قطع نظر از مطالب مذکور و همچنین قطع نظر از اهانت هایی که عده ای از جَهَله یا مغرضین به مبانی دینی و علوم متعلق به عترت و قرآن می نمایند این بیت شعر کنایه از صعوبت درک معانی دقیق و لطائف علمی آن کتاب شریف است.

 چرا که ایشان به این مسأله واقف بودند که اگر کتابهای فلسفی و عرفانی خویش را با صعوبت و با اصطلاحات علمی ننویسند ، افرادی که قابلیت فهم این مطالب را ندارند شروع به ایرادهای غیر علمی و اهانت می نمایند چنانچه چنین برخوردی را با شاگرد وی حکیم ملاصدرا نموده و مرحوم میرداماد قدس سرهما به جناب صدرالمتألهین تذکار این مطلب را دادند ….

ادامه دارد…

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *